LaRecherche.it
Scrivi un commento
al testo di Antonio Balia
|
|||
Canto notturno di un pastore errante dell'Asia (G. Leopardi). Versione in lingua sarda
Ite aches, tue, luna, in chelu? Narami, ite aches, mutigosa luna? Naschis su sero, e moves, amirande sos desertos; e ti reulas. Galu non ses istraca de s’anda e torra in cussu eternu chelu?
E non ti venit a ifadu, e galu ti disitzas de mirare custas baddes? Assimitzat a sa vida tua sa vida de su pastore. Essit a primu albore movet sa roba foras de tanca, e bidet tatzos, funtanas e erbas; e istracu si pasat a su sero: e nudd’ateru disitzat.
Narami, o luna: a ite balet a su pastore sa vida sua, sa vostra vida a bois? Narami: a umbe mirat custu curtzu andariolare meu e su mover tuo chene vine?
Vetzu, pilicanu, istracu male chintu e iscurtzu e chin d’un’asche manna de linna a coddu in montes, baddes perdiarjos, arenarjos, furestas ventu, tempestas, e cando li cajentat s’ora, e cando poi astraorat
curret bia, curret, abramat acabulat orrojas e istainos urrughet, risorghet, e prus e prus s’apressat chene asseliu e ristoru, istratzoladu, sambenande, infinis c’arribat a su logu ch’it mirande e umbe su tantu fadigare bortaiat: ispentumu orrorosu, immensu, umbe issu ispentumande, totu cantu l’iserghiat.
Vìrgine luna, tale est sa vida mortale. S’omine naschit a gherra e su naschire a custa vida isposat morte. Provat pena e turmentu in su momentu; e in su matessi tempus sa mamma e su babbu lu cossolana a sa vida chi est naschidu.
E cando benit creschende, ambos e duos lu sustenint, e pro semper in atos e allegas chircant de l’acoratzire, e de l’imbiare a sa resone: chi l’est che grassia manna agradeschida dae sa bella erentzia issoro.
Ma pro ite dare sa vida a ite mantenner in vida si a pustis tocat de la cufortare? Si sa vida est isagura pro ite la sustenimus? Luna tzeniosa e bella, gai est s’andala mortale.
Ma de mortu tue non ses, e fortzis de su narrer meu non ti nde abales. Si puru, sola, e semper in biatzu e in pensamentu, fortzis intendes custa nostra vida su contiveriu nostru, sue suspirare, chi siat: chi siat custu morrer, custu soberanu istramudire de cara e bessire dae sa terra, e benner mancu a donzi comuna, geniosa cumpagnia.
E tue, tzertu, cumprendes su ghetu de custas cosas, e bies su frutu de su mantzanu, de su sero e de su tzeniosu andare de su tempus. Chi tue lischis, de tzertu, a cale durche amore ridat su veranu; a chie li profetat s’istiu: e a ite li servit s’jerru fritoridu.
Milli cosas lischis tue, e milli nd’iscuperis chi cuadas li sunt a su pastore. E cada tantu chi t’amiro istande muda supra de sa campura deserta chi, a s’oritzonte, cunfinat in su chelu; o vintzas cun su tatzu de roba mea sichindemi viatzande a manu a manu; e cando in chelu miro vampas de isteddos; mi naro intro pensande: a ite totu custos lugoreddos?
Ite achet s’aghera chene fine, e cussu prufundu infinidu serenu? Umb’est su sensu de custu desertu immensu? E deo ite so? Goi pro cussu resono. E de su locu chene fine e mancu modu chin solu sos isteddos chene conta, chi in tantu afannu, e tanta movitia de cada tzeleste, onzi terrena cosa mulinande chene pasu pro torrare semper dae umbe sun partias; usu perunu e nen frutu de li dare ghetu, non resesso. Ma tue de tzertu giovinedda immortale, connosches totu cantu.
Custu deo lisco e mi sento chi de sos eternos tziros e de sa mea dilichesa carchi vene o cuntentesa fortzis atere at a tenner; ca pro mene, vida mi dat male. Oh tatzu de roba mea pasande, oh, tue si chi ses biada e sa miseria tua, credo, non connoscas!
Cantu imbidia chi ti tentzo! Non solu pro ca dae s’afannu belle istoiga ti c’andas e donzi istentu, dogni dannu e donnia reselu andas in presse irmenticande; e mancu mai t’intendes infadande.
Cando t’imbolas in s’umbra, supra de s’erva tue semper ses chieta e cuntenta; e grandi parte de annu chene cumbata peruna colas tempus. E finas deo sedo supra s’erva, in s’umbra e unu vastitzu achet pesare sa mente, e un’ispronada casi mi punghet chi finas setzende: che so semper innedda dae mi bider in pache o in asseliu.
E nudd’ateru disitzo e in resone non mi sento de prantu. Su chi tue gudis e cantu non isco narrer; ma afortunada ses. E deo so gudinde pacu abberu o tatzu de roba mea, non de custu solu mi lamento. Si solu dias poder allegare, ti dia tando dimandare: - Narami: aghite si dispostu in bellu pasu s’apaniat donzi animale: e si mi pontzo ego a pasare, su vastitzu si nd’abbalet? –
Fortzis si avio apiu sas alas de poder volare supra de sas nues e contitzare sas istellas una a una o che su tronu chi vat de punta in punta de monte prus cuntentu dio esser, durche e bellu tatzu de roba mea prus cuntentu dio esser, crara e bella luna. O fortzis, che so innedda dae su veru amirande ateras sortes, in custu pessu meu: fortzis in cada ghetu, siat intro de sa cala o sa chillia a donnia modu, male, imbuscat su nadale.
Mamoiada, 10 ottobre 2015 |
|